Trái phiếu chính phủ là gì? Những điều cần biết về TPCP

Trái phiếu chính phủ là công cụ đầu tư được nhiều nhà đầu tư quan tâm bởi tính an toàn và tiềm năng sinh lời ổn định. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, đầu tư trái phiếu cũng tiềm ẩn một số rủi ro nhất định. Vậy, loại đầu tư này có thực sự là kênh đầu tư phù hợp? Bài viết Trái phiếu chính phủ là gì? Những điều cần biết về trái phiếu chính phủ sẽ giúp bạn giải mã chi tiết về loại hình đầu tư này để đưa ra quyết định sáng suốt.

Trái phiếu chính phủ là gì?

Theo khoản 1 Điều 2 Nghị định 01/2011/NĐ-CP giải thích về trái phiếu Chính phủ như sau: 

Trái phiếu chính phủ (Government Bond) là một loại chứng khoán nợ do chính phủ phát hành để huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.

Khi mua trái phiếu chính phủ, người mua đang cho chính phủ vay một khoản tiền và đổi lại. Họ sẽ nhận được lãi suất định kỳ và hoàn lại vốn gốc khi trái phiếu đáo hạn.

Government Bond được coi là một trong những loại đầu tư an toàn nhất. Vì chính phủ có khả năng thu thuế và phát hành tiền để trả nợ. 

Các điểm chính 

• Government Bond là dạng nợ do chính phủ phát hành và được bán cho các nhà đầu tư nhằm tài trợ cho các khoản chi tiêu của chính phủ. 
• Một số trái phiếu chính phủ có thể cung cấp lãi suất định kỳ. Trong khi các trái phiếu khác không có lãi suất và được bán với mức giá chiết khấu. Government Bond được coi là loại hình đầu tư có rủi ro thấp do được chính phủ bảo đảm. 
• Các trái phiếu phát hành bởi Bộ Tài chính Hoa Kỳ được xem là một trong những lựa chọn an toàn nhất trên toàn cầu. 
• Với mức rủi ro thấp, Government Bond thường có lãi suất thấp.

Tìm thêm: Trái phiếu là gì?

Các loại trái phiếu chính phủ tại Việt Nam 

Hiện nay, thị trường Việt Nam có 3 loại trái phiếu chính phủ phổ biến như sau:

Trái phiếu kho bạc

Đây là loại trái phiếu có kỳ hạn từ 01 năm trở lên. Được phát hành bằng đồng Việt Nam hoặc bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi.

Tín phiếu kho bạc

Đây là loại trái phiếu với các kỳ hạn phổ biến là 13 tuần, 26 tuần hoặc 52 tuần, và được phát hành bằng đồng Việt Nam. Ngoài ra, kỳ hạn của tín phiếu kho bạc cũng có thể được điều chỉnh bởi Bộ Tài chính dựa trên nhu cầu vốn và tình hình thị trường, nhưng không vượt quá 52 tuần.

Công trái xây dựng tổ chức

Đây là loại trái phiếu có kỳ hạn từ 01 năm trở lên, phát hành bằng đồng Việt Nam, nhằm huy động vốn để đầu tư xây dựng các công trình quan trọng của quốc gia cũng như các công trình thiết yếu khác phục vụ cho sản xuất và đời sống, tạo nền tảng vật chất và kỹ thuật cho đất nước.

Phương thức phát hành trái phiếu chính phủ 

Theo quy định hiện hành tại Việt Nam, Government Bond được phát hành theo 3 phương thức chính, bao gồm:

1. Đấu thầu phát hành trái phiếu chính phủ

2. Bảo lãnh phát hành trái phiếu chính phủ

3. Phát hành riêng lẻ trái phiếu chính phủ

Đặc điểm chính của trái phiếu chính phủ

Dưới đây là một số đặc điểm chính của Government Bond:

• Lãi suất: Thường có lãi suất cố định, trả định kỳ (thường là hàng năm hoặc hàng nửa năm).
• Kỳ hạn: Thời gian đáo hạn của loại trái phiếu này có thể thay đổi, từ vài tháng đến vài chục năm.
• Rủi ro: Loại trái phiếu này được xem là ít rủi ro hơn so với trái phiếu doanh nghiệp. Vì chính phủ có khả năng chi trả cao hơn.
• Thanh khoản: Government Bond thường dễ dàng mua bán trên thị trường thứ cấp, cung cấp tính thanh khoản cao cho nhà đầu tư.

Mục đích phát hành trái phiếu chính phủ

Đối với loại trái phiếu này được phát hành cho các mục đích sau: 

• Đầu tư phát triển kinh tế – xã hội thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách trung ương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước;
• Bù đắp thiếu hụt tạm thời của ngân sách nhà nước từ vay trái phiếu ngắn hạn;
• Cơ cấu lại khoản nợ, danh mục nợ Chính phủ;
• Cho doanh nghiệp, tổ chức tài chính, tín dụng, chính quyền địa phương vay lại theo quy định của pháp luật;
• Các mục đích khác nhằm bảo đảm an ninh tài chính quốc gia.

Lãi suất trái phiếu chính phủ

Dưới đây là lãi suất trái phiếu chính phủ: 

• Lãi suất trái phiếu Chính phủ, được phát hành trong nước do chủ thể phát hành quyết định trong khung lãi suất do Bộ Tài chính quy định.
• Trái phiếu được phát hành theo lãi suất cố định, lãi suất thả nổi và lãi suất chiết khấu theo phương án phát hành được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đối tượng nào mua được trái phiếu chính phủ? 

Dưới đây là những đối tượng có thể mua trái phiếu này, bao gồm:

• Đối tượng mua trái phiếu là tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài.
• Tổ chức của Việt Nam không được sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp để mua trái phiếu.

Ưu và nhược điểm của trái phiếu chính phủ 

Thông tin bên dưới là một số ưu và nhược điểm khi bạn đầu tư vào trái phiếu chính phủ: 

Ưu điểm

• Mức độ an toàn cao, Chính phủ là bên phát hành và bảo lãnh nghĩa vụ thanh toán cho trái phiếu, do đó rủi ro vỡ nợ gần như bằng 0.
• Nhà đầu tư có thể dễ dàng mua bán loại trái phiếu này trên thị trường thứ cấp bởi thanh khoản tốt.
• Trái phiếu chính phủ mang lại mức lãi suất cố định trong suốt kỳ hạn. Giúp nhà đầu tư dự đoán được dòng thu nhập.
• Giá trái phiếu này ít biến động so với giá cổ phiếu. Điều này giúp nhà đầu tư bảo toàn vốn tốt hơn.
• Khi đầu tư trái phiếu chính phủ, nhà đầu tư đang góp phần cung cấp vốn cho ngân sách nhà nước, thúc đẩy sự phát triển kinh tế chung.

Nhược điểm

• So với các kênh đầu tư như cổ phiếu, bất động sản, trái phiếu chính phủ thường mang lại mức lợi suất thấp hơn.
• Nếu tỷ lệ lạm phát tăng cao hơn mức lãi suất trái phiếu, nhà đầu tư có thể bị mất giá trị thực của khoản đầu tư.
• Một số loại trái phiếu chính phủ có kỳ hạn đầu tư khá dài hạn. Điều này khiến nhà đầu tư khó có thể rút vốn nhanh chóng khi cần thiết.
• Một số loại trái phiếu chính phủ ít thanh khoản hơn. Điều này có thể khó khăn trong việc bán ra trên thị trường thứ cấp.

Trái phiếu Chính phủ là công cụ đầu tư quan trọng, mang lại nhiều lợi ích cho cả Chính phủ và nhà đầu tư. Với đặc điểm an toàn, sinh lời ổn định, trái phiếu Chính phủ là lựa chọn phù hợp cho nhà đầu tư có nhu cầu đầu tư dài hạn và muốn phân tán rủi ro cho danh mục đầu tư. Tuy nhiên, cho dù nó mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng có rủi ro riêng. Hãy tìm hiểu thêm thông tin rõ ràng trước khi quyết định đầu tư. 

Câu hỏi thường gặp

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

• Trái phiếu chuyển đổi là gì? Ví dụ về trái phiếu chuyển đổi
• Đầu tư trái phiếu là gì? Yếu tố cần xem xét để đầu tư hiệu quả 
• Sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu

Nguồn: TienInvest

Đọc thêm: Giáo dục